HOME www.tegels-uit-rotterdam.com
|
|
Grafiek, tekeningen, aquarellen en sponsen
naar Nicolaes Berchem (Berghem)
in het Stadsarchief Rotterdam
“In 1876 schonk Frederik Jacobus Kleijn, voormalig eigenaar van de
tegelbakkerij Piet Hein in Delfshaven, een vrij grote hoeveelheid sponsen,
geaquarelleerde tegelvoorbeelden, werktekeningen, grafiek en dergelijke aan
het Rotterdamse Gemeentearchief. Een deel van dit materiaal was afkomstig
uit de tegelbakkerij aan de Schiedamsedijk van Van Traa die in 1853 voorgoed
werd gesloten en waar Kleijn van 1842 tot 1850 als bedrijfsleider had
gewerkt. In 1863 bijvoorbeeld kocht Kleijn nog tekeningen bij Van Traa. Het
bedrijf aan de Schiedamsedijk was omstreeks 1675 opgericht door Abraham van
Lier en werd van 1690 tot 1790 geleid door verschillende leden van de
familie Aalmis. Dat betekent niet dat alle onderdelen van de schenking
Kleijn oorspronkelijk uit de tegelbakkerij aan de Schiedamsedijk afkomstig
zijn. Een aantal tekeningen moet vroeger dan 1675 worden gedateerd en
sommige aquarellen lijken eerder in de tegelbakkerij aan de Delftsevaart te
zijn gemaakt dan bij Aalmis. Waarschijnlijk kochten tegelbakkers voorbeelden
en sponsen op wanneer een tegelbakkerij werd gesloten.” (Stadsarchief
Rotterdam)
01
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3087
Ca. 165 x 210 mm, doorgeprikt.
02
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-H-R-34
Herder en herderin op een ezel bij een voorde.
Ets en gravure, 138 x 182 mm.
Landschappen met herders en vee (serietitel), serienummer 4/6.
Jan de Visscher, naar Nicolaes Pietersz. Berchen.
03
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3091
Pen en penseel in blauw, afmetingen beeld ca. 90 x 90 mm, niet doorgeprikt.
04
Rijksmuseum Amsterdam, RP-P-BI-924,
1/6 Koeien
(serietitel)
Melkmeisje leunend op voetstuk.
Vervaardiger: Nicolaes Pietersz. Berghem, naar eigen ontwerp.
Uitgever: Nicolaes Pietersz. Berghem 1644.
Plaatrand afgesneden, 90 x 90 mm.
05
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3212 /
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-1905-2911
Herder bij een voorde leunend op zijn staf.
Ca. 245 x 345 mm, doorgeprikt, plaatrand afgesneden, opgeplakt.
C. Berghem delineavit, J. Visscher fecit, Frederick de Wit excudit.
06
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3213 /
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-OB-61.845
Berglandschap met herders en boeren.
Op de voorgrond steekt een jonge vrouw via stenen een rivier over. Een
herder te paard volgt haar, en een gedeelte van het vee staat in de rivier.
Ca. 245 x 345 mm, doorgeprikt, plaatrand afgesneden, opgeplakt.
N.P. Berchem pinxit, J. Visscher fecit, P. Schenk excudit.
07
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3214 /
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-OB-61.841
Hoefsmid beslaat een ezel. Voor de ezel staan een
koe en een paard.
Op
het paard zit een dame met een glas wijn.
Ca. 245 x 345 mm, doorgeprikt, plaatrand afgesneden, opgeplakt.
N.P. Berchem pinxit, J. Visscher fecit, P. Schenk excudit.
08
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3215 /
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-OB-61.843
Op de voorgrond een herder te paard in gesprek met een herderin. De jonge
herder die naast de ruiter staat drijft twee schapen en een geit over de
weg.
Ca. 245 x 345 mm, doorgeprikt, plaatrand afgesneden, opgeplakt.
Jan de Visscher, naar Nicolaes Pietersz. Berchem.
09
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3224
Pen in bruin over potloodschets, doorgeprikt, ca. 245 x 195 mm.
10
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3216 /
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-OB-61.846
Oude herder leunend op zijn staf.
Ca. 245 x 345 mm, doorgeprikt, plaatrand afgesneden, opgeplakt.
Jan de Visscher, naar Nicolaes Pietersz. Berchem.
11
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3217 /
Rijksmuseum Amsterdam
RP-P-1904-1973
Rivieroever met vissers.
Ca. 245 x 345 mm, doorgeprikt, plaatrand afgesneden, opgeplakt.
Landschappen met dieren en mensen (serietitel). Serienummer 1/4.
C. Berghem delineavit, J. Visscher f., Nicolaes Visscher excudit.
12
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3223
Pen en penseel in blauw, ca. 267 x 210 mm, niet doorgeprikt.
13
Stadsarchief Rotterdam 1976-3332
Ca. 260 x 200 mm, doorgeprikt.
14
Rijksmuseum Amsterdam, RP-P-OB-12,463
Herderin op ezel en een herder op een paard steken een beek over.
Vervaardiger: Nicolaes Pietersz. Berchem, naar eigen entwerp.
Uitgever: Pieter Goos, datering: 1655, afmetingen plaatrand: 266 x 207 mm.
|
|
15
Tegeltableau in een woonboerderij in de gemeente Krimpenerwaard,
Zuid-Holland.
|
16
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3225
Ca. 280 x 195 mm, doorgeprikt.
Ik heb nog geen prent gevonden van deze afbeelding.
17
Stadsarchief Rotterdam, 1976-3331
Ca. 300 x 235 mm, doorgeprikt.
* Voor de vrouw met wijnfles en wijnglas, zie afbeeldingen 07 en 18.
18
Stadsarchief Rotterdam 1976-3333
Ca. 260 x 200 mm, pen in bruin over potloodschets, doorgeprikt.
* Voor de vrouw met wijnfles en wijnglas, zie afbeeldingen 07 en 17.
19
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-1933.459
Rustplaats
In een heuvelachtig landschap pauseert een
groep reizigers, waarvan er drie op een ezel zitten, bij een fontein. Bij de
fontein staan ook twee wasvrouwen. Rechts besnuffelt een hond een andere
hond.
192 x 259 mm
Cornelis Visscher, naar Nicolaes Pietersz. Berchem, uitgever Nicolaes
Visscher II, 1655.
20
Stadsarchief Rotterdam 1976-3340 (achterkant)
Ca. 330 x 420 mm, doorgeprikt.
21
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-OB-61.968
VESPER
(titel op objekt)
Een herderin en een herder laten hun vee drinken, Op de achtergrond trekken
andere herders met hun vee voorbij.
Ets en gravure, 328 x 371 mm.
Jan de Visscher, naar Nicolaes Pietersz. Berchen, uitgever: Justus
Danckerts.
|
|
22
Tegeltableau van eenentwintig tegels (7 x 3) met een blauw
geschilderde pastorale voorstelling van een herderspaar met hun vee
bij een plas. Links twee bomen en op de voorgrond een hond. Rechts
onder, de signatuur: I. Aalmis P. 1778.
Rijksmuseum Amsterdam
Objectnummer BK-1955-387
Afmetingen hoogte 905 x breedte 390 mm
Schenking van de erven van de heer A. Isaac, Amsterdam 1955
Detail van de signatuur
|
24
Stadsarchief Rotterdam 1976-3388
Pen en penseel in blauw, 265 x 210 mm, niet doorgeprikt.
25
Rijksmuseum Amsterdam RP-P-OB-62.128
Herder en herderin bij een fort bij een steile
heuvel.
Glooiende landschappen
(serietitel) 1/4.
Ets en gravure, 269 x 213 mm.
Cornelis Visscher (II), naar Nicolaes Pietersz. Berchem, uitgever: Nicolaes
Visscher (I).
26
Stadsarchief Rotterdam 1976-3389
Pen en penseel in blauw, 265 x 210 mm, niet doorgeprikt.
27
Herderin op een ezel bij een herberg.
Ets, 262 x 209 mm, serienummer 4/6.
Nicolaes Pietersz. Berchem, naar eigen ontwerp.
28
Stadsarchief Rotterdam 1976-3398
Blauw-witte waterverftekening, ca. 640 x 610 mm, niet doorgeprikt.
Ik heb nog geen prent gevonden van deze afbeelding.
Als u een tegeltableau weet op basis van de getoonde afbeeldingen, zou ik
het op prijs stellen als u het me zou kunnen laten weten.
Graag wil ik de oud-medewerker van het Gemeentearchief Rotterdam, Piet
Ratsma, die in 1976 meewerkte aan de door Jacobus Kleijn 1876 aan de
gemeente Rotterdam geschonken modellen voor tegels en tegeltableaus,
bedanken voor zijn jarenlange hulp.
Ik wil graag het personeel van het Rijksmuseum Amsterdam bedanken voor
informatie over de grafiek en het door Jan Aalmis geschilderde
tegeltableau.
Graag wil ik Jan Pluis bedanken voor het corrigeren van mijn teksten.
Ik wil mijn zoon Norbert bedanken voor het redigeren en publiceren van het
rapport.
STADSARCHIEF ROTTERDAM
HOFDIJK 651, 3022 CG ROTTERDAM
RIJKSMUSEUM AMSTERDAM
POSTBUS 74888, 1070 DN AMSTERDAM